نقد و بررسی مستند « خونه » به یاد « علی معلم »

 

فیلم مستند « خونه » روز یکشنبه ۲۰ فروردین ماه ساعت ۱۷ در خانه هنرمندان به نمایش درمی‌آید و سپس با حضور رضا درستکار نویسنده و منتقد سینمایی نشست نقد و بررسی آن برگزار و با توجه به آخرین حضور زنده‌یاد علی معلم در فیلم مستند « خونه »، این نشست با یاد او برپا می‌شود.

در خلاصه روایت مستند « خونه » آمده است، عمارت قدیمی میرزا حسن مستوفی الممالک (از سیاستمداران خوشنام دوره قاجار) بعد از عمر ۱۲۵ ساله‌اش در حوالی گلوبندک تهران، روایت‌های ناگفته‌ای را از وقایع رخ‌داده در خود دارد. « خونه » برای این روایت از خواب بیدار می‌شود و به خواب می‌رود.

آیدین آغداشلو، محمدرضا اصلان، اشکان امینیان، سیدعبدالله انوار، زنده یاد فریدون حافظی، نصرالله حدادی، ویگن داودی، زنده یاد محمدعلی سپانلو، همایون شهنواز، محمدرضا مدنی، زنده یاد شهین مستوفی الممالک، زنده‌یاد علی معلم، لیلا معیری، ناصر ملک مطیعی، سیدعلیرضا میرعلینقی، زنده یاد احسان نراقی، جهانگیر هدایت، لوریک ترهوانسیان و امیرهمایون ابراهیمیان(پسر بچه) چهره‌هایی هستند که در این مستند حضور دارند.

دیگر عوامل مستند « خونه » به این شرح هستند: طرح، پژوهش، تدوین و کارگردان خدایار قاقانی، مدیر تصویربرداری: داود عباسی (با یادی از شهید سیدمهدی میرافضلی)، صدابردار: ایمان بازیار و عرفان ابراهیمی، صداگذار: عرفان ابراهیمی، مدیر تولید: حمید قاقانی، مدیر تدارکات: میلاد مهرابی، مترجم: زنده یاد پرتو مهتدی، تهیه کننده: خدایار قاقانی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.

اکران مجدد مستند « خونه » در گروه هنر و تجربه

 

همزمان با آغاز دور جدید اکران گروه هنر و تجربه فیلم « خونه » ساخته خدایار قاقانی در سینماهای گروه نمایش داده می شود. پوستر فیلم مستند « خونه » را محسن محروقی طراحی کرد و در آن به نشانه‌هایی چون پروانه‌ها که اشاره به حضور شخصیت‌های مختلف و سقف تالار اصلی عمارت مستوفی الممالک دارد، توجه شده است. همچنین با استفاده از تایپوگرافی نام شخصیت‌های مهمی که در این فیلم حاضر هستند، در نیمی از بال پروانه‌ مشاهده می‌شود.

اکران مستند « خونه » که به دلیل برگزاری جشنواره فیلم فجر متوقف شده بود، از فردا در سینماهای گروه « هنر و تجربه » شهرهای شیراز، بابل، مشهد، کرج و اصفهان و تهران از سر گرفته می‌شود.

در خلاصه روایت مستند « خونه » آمده است: عمارت قدیمی میرزا حسن مستوفی الممالک (از سیاستمداران خوشنام دوره قاجار) بعد از عمر 125 ساله‌اش در حوالی گلوبندک تهران، روایت‌های ناگفته‌ای را از وقایع رخ‌ داده در خود دارد. « خونه » برای این روایت از خواب بیدار می‌شود و به خواب می‌رود.

آیدین آغداشلو، محمدرضا اصلانی، اشکان امینیان، سیدعبدالله انوار، زنده یاد فریدون حافظی، نصرالله حدادی، ویگن داودی، زنده یاد محمدعلی سپانلو، همایون شهنواز، محمدرضا مدنی، زنده یاد شهین مستوفی الممالک، علی معلم، لیلا معیری، ناصر ملک مطیعی، سیدعلیرضا میرعلینقی، زنده یاد احسان نراقی، جهانگیر هدایت، لوریک ترهوانسیان و امیرهمایون ابراهیمیان (پسر بچه) چهره‌هایی هستند که در این مستند حضور دارند.

عوامل مستند « خونه » عبارتند از طرح، پژوهش، تدوین و کارگردان: خدایار قاقانی، مدیر تصویربرداری: داود عباسی (با یادی از شهید سیدمهدی میرافضلی)، صدابردار: ایمان بازیار و عرفان ابراهیمی، صداگذار: عرفان ابراهیمی، مدیر تولید: حمید قاقانی، مدیر تدارکات: میلاد مهرابی، مترجم: زنده یاد پرتو مهتدی، تهیه کننده: خدایار قاقانی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.

مستند « خونه » در موزه سینما افتتاح شد

 

آیین افتتاحیه مستند « خونه » به کارگردانی خدایار قاقانی در گروه سینمایی « هنر و تجربه »، شامگاه چهارشنبه ۱۵ دی‌ماه در موزه سینما برگزار شد.

در این مراسم خدایار قاقانی درباره ساخت مستند « خونه » و سختی‌های تولید آن بیان کرد: فقط می‌توانم بگویم انسان خوشبختی هستم که توانستم روبه‌روی انسان‌های فرهیخته و درجه یک کشورم بنشینم. این مستند با جمله « شرف المکان بالمکین » آغاز می شود، یعنی از حضرت حافظ تا حضرت شهریار و محمدعلی سپانلو و همچنین از  ساموئل خاچیکیان تا علی حاتمی و فیلمسازان دیگر و همه و همه، به این سرزمین ارزش و افتخار بخشیده‌اند، اگر ما به وطن‌مان افتخار می‌کنیم، این عزیزان وطن را برای ما وطن کردند.

متاسفانه تعدادی از بزرگان که در فیلم حضور دارند همچون احسان نراقی، فریدون حافظی، محمدعلی سپانلو، شهین مستوفی الممالک و پرتو مهتدی اکنون در بین ما نیستند. روح شان قرین رحمت باد.

در ادامه این مراسم داود عباسی مدیر تصویربرداری، عرفان ابراهیمی صداگذار، حمید قاقانی مدیر تولید، وحید قاضی مشاور تدوین و افشین لیاقت روی صحنه آمدند.

سیدعلیرضا میرعلینقی پژوهشگر حوزه موسیقی کشور نیز با اشاره به سختی‌های تولید مستند «خونه» گفت: احمدرضا احمدی در وصف سهراب شهید ثالث گفته است که او با هر فیلمی جانش را می‌باخت و دوباره به دست می‌آورد. من به چشم دیدم که قاقانی هم برای به سرانجام رساندن این فیلم یک بار جان داد و زنده شد. امیدوارم کسانی که وظایفی دارند به امثال این جوانان جان تازه‌ای بدهند. در این فیلم موسیقی به اندازه تصاویر مهم است. امیدوارم از توجه به موسیقی غفلت نکنید.

در ادامه مراسم همایون شهنواز، جهانگیر هدایت و لیلا معیری به صحنه آمدند. جهانگیر هدایت درباره دلیل حضورش در این مراسم گفت: البته قرار نبود من در این مراسم صحبت کنم اما چون کارگردان هر دستوری را که در صحنه می‌داد رعایت می‌کردم، فکر کردم دعوت برای این مراسم نیز ادامه حضور من در فیلم است. حضور من در این فیلم جالب بود. به نظر من عمارت قدیمی میرزا حسن مستوفی الممالک خانه نیست بلکه قصر است.  اما امروزه متاسفانه این تقریبا خراب شده است. پروانه‌هایی که در سقف این خانه قدیمی وجود دارد قسمت بزرگی از تاریخ ایران است.

لیلا معیری نیز در صحبت کوتاهی گفت: تشکر می‌کنم از همه کسانی که به ساخت این فیلم کمک کردند امیدوارم این مستند بتواند در جهت نجات این خانه از خرابی نیز موثر باشد.

همایون شهنواز کارگردان سینما نیز ضمن گرامیداشت چهره‌هایی که در قید حیات نیستند، تصریح کرد: زمانی که بعد از فیلمبرداری از کارگردان خداحافظی کردم در پاگرد خروجی دیدم که کسبه بازار اطراف عمارت را به صورت انبار بنکداری درآورده‌اند. با خودم فکر کردم چه بلا و آفتی به ساختمان‌های گلوبندک نازل شده است که امروز جز خانه مستوفی‌الممالک را نداریم. فکر می‌کنم این روحیه کاسبکاری به تخریب این بناها و معماری تهران باعث شده، با معماری‌ای در این شهر روبرو باشیم که هیچ تجانسی با پیشینه تاریخی و فرهنگی ما ندارد. امیدوارم این فیلم تذکری باشد تا به فکر تهران باشیم.

در ادامه این مراسم ناصر ملک‌مطیعی با تشویق بی‌امان حضار روی صحنه آمد. این بازیگر پیشکسوت در صحبت کوتاهی عنوان کرد: من به دلیل سابقه شناسنامه‌ای‌ام می‌توانستم از روی صندلی خودم از شما تشکر کنم اما خواستم روی صحنه بیایم تا در مقابل خودتان و در حضور شما مردم میهن ام تعظیم کنم. بیش از یک ماه است که بیماری قوت و توان من را گرفته و امشب هم با وجود ترافیک شدید از کرج خودم را به این مراسم رساندم.

مسئولان لازم است دستی به سر و روی بناهای قدیم بکشند. من نمی‌دانم چرا این شانس نصیب من شد تا در این مستند باشم. شاید به این دلیل که ۵۰ سال در ونکی زندگی کردم که به دست مستوفی‌الممالک ساخته شده و یا به این خاطر که با نوه‌های او دوستی و آشنایی دارم. ایرانی هرکجا که باشد به جاهای قدیمی رفته و دنبال هویت خود است. خوشحالم که توانستم در این جمع فرهیخته چند کلمه‌ای صحبت کنم.

در ادامه و درحالی که ناصر ملک‌مطیعی روی صحنه حضور داشت، رضا درستکار نکاتی درباره اهمیت و جایگاه این بازیگر در سینمای کشور گفت. درستکار با اشاره به اینکه ابن‌عربی معتقد است خلقت توسط خداوند و انسان صورت می‌گیرد بیان کرد: اگر بخیل نباشیم هر کسی که  نکته‌ای فرهنگی را انتقال می‌دهد پیام‌آور عصر خویش است و خدایار قاقانی هم در این فیلم چنین کاری کرده است.

در پایان مراسم، از سوی عوامل مستند « خونه »، هدایایی به « ناصر ملک مطیعی » اهدا شد.

از دیگر مهمانان این برنامه می‌توان به احمد محیط طباطبایی، علی ملاقلی‌پور، جعفر صانعی مقدم ، محمد سلوکی، روح الله جعفری، سروناز نانکلی، ابوسعید مرضایی، فرامرز روشنایی، فروغ بهمن پور و علی صداقت کریمی اشاره کرد.

نخستین تیزر رسمی مستند « خونه » رونمایی شد

 

در مستند « خونه » عمارت قدیمی میرزا حسن مستوفی الممالک ( از سیاستمداران خوشنام دوره قاجار ) بعد از عمر 125 ساله‌اش در حوالی گلوبندک تهران تصویر شده است و روایت‌های ناگفته‌ای را از وقایع رخ‌داده در خود دارد. « خونه » برای این روایت از خواب بیدار می‌شود و به خواب می‌رود.

آیدین آغداشلو، محمدرضا اصلانی، سیدعبدالله انوار، زنده یاد فریدون حافظی، نصرالله حدادی، زنده یاد محمدعلی سپانلو، همایون شهنواز، زنده یاد شهین مستوفی الممالک، علی معلم، لیلا معیری، ناصر ملک مطیعی، سیدعلیرضا میرعلینقی، زنده یاد احسان نراقی، جهانگیر هدایت و… از جمله چهره‌هایی هستند که در این مستند حضور دارند.

عوامل مستند « خونه » عبارتند از: طرح، پژوهش، تدوین و کارگردانی: خدایار قاقانی، مدیر تصویربرداری: داود عباسی (با یادی از شهید سیدمهدی میرافضلی)، صدابردار: ایمان بازیار و عرفان ابراهیمی، صداگذار: عرفان ابراهیمی، مشاور کارگردان: علی عبدالله‌زاده، مشاور تدوین: وحید قاضی، مدیر تولید: حمید قاقانی، مدیر تدارکات: میلاد مهرابی، دستیار تصویربردار: احسان عباسی، عکاس: داود عباسی و سمیرا انصافی، مشاور رسانه‌ای: مریم قربانی‌نیا، مترجم: زنده‌یاد پرتو مهتدی، طراح پوستر: محسن محروقی، استودیو: تصویرگران، تهیه‌کننده: خدایار قاقانی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.

نخستین نمایش مستند « خونه » روز یکشنبه 12 دی ماه ساعت 16 در پردیس چارسو است و این فیلم طی مدت اکران در گروه هنر و تجربه، در سالن‌های خانه هنرمندان و موزه سینما در تهران و در شهرستان‌های اصفهان، شیراز، کرج، مشهد و بابل به نمایش در می‌آید.

علاقه‌مندان می‌توانند از طریق سایت گروه هنر و تجربه به نشانی www.aecinema.ir از جدول اکران و سئانس‌های نمایش این فیلم مطلع شوند.